Czcionka:
Kontrast:
7 kwietnia 1989 rok
Nowelizacja konstytucji PRL i realizacja postanowień obrad Okrągłego Stołu

 

Nowelizacja konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL).  Realizacja porozumień zawartych przy Okrągłym Stole. Przywrócono Senat, urząd prezydenta i instytucję Zgromadzenia Narodowego. Sejm przestał być jedynym organem przedstawicielskim ale pozostał najwyższym organem władzy państwowej. Senatowi przyznano prawo inicjatywy ustawodawczej i współudział w procesie tworzenia ustawy. Senat rozpatrywał każdą ustawę uchwaloną przez Sejm z wyjątkiem ustawy budżetowej, i w ciągu miesiąca od dnia przekazania ustawy mógł zgłosić Sejmowi propozycje dokonania w niej zmian lub jej odrzucenia. Jeśli Senat nie miał zastrzeżeń do ustawy, zawiadamiał o tym prezydenta. Senat rozpatrywał także projekty narodowego planu społeczno-gospodarczego oraz ustawy budżetowej i planów finansowych państwa. W tym przypadku Senat mógł zgłosić propozycje zmian w ciągu 7 dni. Sejm mógł nie przyjąć propozycji Senatu większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Wskutek nieprecyzyjności przepisów dochodziło kilkakrotnie do tzw. pata ustawodawczego, tzn. propozycje Senatu nie zostały przez Sejm ani odrzucone, ani przyjęte - w żadnym głosowaniu nie uzyskały wymaganej większości, a więc cała ustawa przepadała. Senat wyrażał zgodę na powołanie przez Sejm prezesa Najwyższej Izby Kontroli oraz rzecznika praw obywatelskich. Wraz z Sejmem w ramach Zgromadzenia Narodowego, wybierał prezydenta. Współdecydował również o przedłużeniu przez prezydenta stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 3 miesięcy. Senat do czasu uchwalenia swojego regulaminu stosował odpowiednio regulamin Sejmu. Pierwsze posiedzenie Senatu ma zwoływać prezydent (w 1989 r. zwoływała je Rada Państwa).

 

Źródło informacji: Dwadzieścia pięć lat prac odrodzonego Senatu 1989-2014, red. Krasnowolski A., Rudzka J., Warszawa 2014.
Opracowanie informacji: Łukasz Pawlukowski, Kancelaria Senatu
Na skróty