W Pałacu Prezydenckim odbyło się II ogólnopolskie seminarium w ramach projektu Archiwa Przełomu 1989-1991, pod tytułem „Archiwa Przełomu 1989-1991 w czasach przełomu. Przegląd źródeł - ocena stanu zachowania i mapa rozmieszczenia”.
Organizatorami seminarium byli: Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska i Szef Kancelarii Prezydenta RP Jacek Michałowski.
Szef Kancelarii Prezydenta RP Jacek Michałowski powitał współorganizatorów i uczestników seminarium, a także odczytał list Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. Prezydent przypomniał wydarzenia sprzed 23 lat - wybory z czerwca 1989 r.; powołanie rządu Tadeusza Mazowieckiego zaznaczając, że Polacy znaleźli się wówczas w awangardzie zmian, które wkrótce przeobraziły nie do poznania mapę polityczną Europy i świata. Bronisław Komorowski zaznaczył, że trzeba stworzyć za pomocą najnowocześniejszych technik Księgę Odrodzonej Polski. Takim narzędziem mają być Archiwa Przełomu, które „mają przede wszystkim dokumentować ogromną i różnorodną aktywność obywatelską, społeczną i polityczną, dzięki której odrodziło się nasze na powrót wolne państwo”.
Prezydent Bronisław Komorowski nadał ordery i odznaczenia osobom zasłużonym w dokumentowaniu najnowszej historii Polski. W imieniu Prezydenta RP odznaczenia wręczył Szef Kancelarii Prezydenta RP Jacek Michałowski.
Odznaczeni zostali za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w dokumentowaniu i upowszechnianiu wiedzy źródłowej o najnowszej historii kraju: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski - Andrzej Paczkowski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski - Michał Ciecierski, Jan Kornek, Wanda Kronman-Czajka, Irena Słodkowska, Krzysztof Zuba, Złotym Krzyżem Zasługi - Krystyna Jastrzębska, Marek Kietliński, Robert Kubaś, Grzegorz Welik.
Obrady seminarium zostały podzielone na trzy części. Pierwszą część rozpoczęli, referatem na temat „Archiwa Przełomu - dziś i jutro projektu społecznego”, Szef Kancelarii Prezydenta RP Jacek Michałowski i Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska.
Szef Kancelarii Prezydenta Jacek Michałowski wskazał na konieczność scalania, digitalizowania i udostępniania wszystkich archiwaliów dotyczących partii politycznych, ruchów społecznych, wydarzeń z lat 1989 - 1991. Mówił o potrzebie kształtowania postaw obywatelskich i patriotycznych młodych Polaków poprzez edukację historyczną - Naszym marzeniem jest to, aby Archiwum Przełomu było w każdej szkole, żeby ten projekt miał swoją cząstkę w każdej szkole, w każdej wyższej uczelni - powiedział.
Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska mówiła o uruchomieniu portalu www.archiwaprzelomu.pl. „Archiwa Przełomu to projekt otwarty, wspólnie go tworzymy i cały czas namawiamy do wypełniania tego projektu treścią” - podkreśliła. Minister Polkowska uważa, że stworzenie pierwszego w Polsce katalogu zasobów on-line związanych z okresem polskiej transformacji to zadanie trudne, ale warte zaangażowania. Dziękowała osobom prywatnym i instytucjom, które przyczyniły się do wzbogacenia zasobów projektu.
Część wstępną seminarium wzbogaciły referaty: dyrektora Biblioteki Sejmowej, dr. Wojciecha Kulisiewicza na temat „Archiwów Okrągłego Stołu”, dr Ireny Słodkowskiej z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk - „Ruch Komitetów Obywatelskich w procesie tworzenia się współczesnej sceny politycznej w demokratycznej Polsce” oraz dr Pauliny Codogni - „Po raz pierwszy wybieraliśmy samodzielnie - kogo i jak? Dokumentacja archiwalna Wyborów Czerwcowych do Sejmu i Senatu”.
Część pierwsza seminarium została podsumowana przez Roberta Kubasia - kierownika Archiwum Senatu i Janusza Kuligowskiego - dyrektora Archiwum Prezydenta RP. Panowie zaprezentowali wyniki pracy i dalsze zamierzenia projektu e-Archiwa Przełomu. Prezentacja, która obrazowała powyższe wypowiedzi, a jednocześnie usystematyzowała informację na temat projektu zostanie zamieszczona jako Przewodnik po projekcie w zakładce Prezentacja Projektu, na niniejszej stronie.
Dwa pozostałe panele były próbą przeglądu archiwaliów związanych z działalnością NSZZ „Solidarność” oraz partii politycznych i klubów parlamentarnych. Swoje zbiory w tej tematyce zaprezentowali: Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, Fundacja Ośrodka Karta, Europejskie Centrum Solidarności, Stowarzyszenie Wolnego Słowa, Instytut Pamięci Narodowej, Archiwum Akt Nowych, Archiwum Państwowe w Białymstoku, Archiwum Sejmu, Archiwum Prezydenta RP.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej i Archiwum Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” wyraziły także gotowość udostępnienia swoich zbiorów na portalu projektu.
W trzecim panelu poświęconym partiom politycznym i klubom parlamentarnym głos zabrali także: Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych Władysław Stępniak, doradca Prezydenta RP Henryk Wujec i doradca Prezydenta RP prof. Tomasz Nałęcz.
W seminarium uczestniczył również wicemarszałek Senatu Pan Jan Wyrowiński, który w podsumowaniu i zamknięciu seminarium podkreślił wagę i znaczenie projektu, oraz zaznaczył, że pomimo sugestii i uwag, jakie padały w trakcie dyskusji, wszyscy podkreślali potrzebę istnienia projektu i chęć wspólnej pracy w ramach jego założeń.
Archiwum Senatu i Archiwum Prezydenta RP dziękują uczestnikom II seminarium Archiwa Przełomu 1989 –1991 za przybycie i zapraszają za rok do Senatu RP.
Informację opracowała Justyna Orysiak, Archiwum Senatu
