Archiwum Prezydenta RP, w ramach realizacji projektu Archiwa Przełomu 1989-1991 pozyskało kopie cyfrowe dokumentów Międzyzakładowej Komisji Oświata Wola NSZZ „Solidarność” z lat 1989-1993. Ta niezwykle interesująca kolekcja została przekazana przez Józefa Janika, zasłużonego działacza związkowego i oświatowego. Dzięki jego zaangażowaniu i trosce zachowało się wiele ciekawych źródeł z okresu transformacji ustrojowej, o proweniencji głównie związkowej. Pan Józef Bronisław Janik już w sierpniu 1980 r. włączył się do działań na rzecz rodzącego się ruchu społecznego, jakim był NSZZ „Solidarność”.
14 września 1980 r. wziął udział w konferencji nauczycieli wychowania fizycznego Kuratorium Warszawskiego, na którym wybrano Komitet Założycielski NSZZ „Solidarność”. Dzięki tym działaniom została zarejestrowana Komisja Zakładowa Pracowników Kultury Fizycznej Nauczycieli Wychowania Fizycznego nr 356 w Regionie Mazowsze, której został przewodniczącym. Został też delegatem na zebranie założycielskie Krajowej Sekcji Kultury Fizycznej NSZZ „Solidarność”. W Gdańsku, 22 listopada 1980 r., został wiceprzewodniczącym Krajowej Sekcji Kultury Fizycznej NSZZ „Solidarność”. W czerwcu, jako delegat, wziął udział w I Walnym Zebraniu Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze. Działalności na rzecz przemian nie przerwał stan wojenny. Józef Janik aktywnie uczestniczy w różnych grupach oporu społecznego, głównie z grupami kolportującymi „Tygodnik Wojenny” i „Tygodnik Wiadomości Agencyjnych”, przy którym razem z Andrzejem Federowiczem, uruchamiał II Program Radia Solidarność. Po obradach Okrągłego Stołu zaangażował się w rejestrację struktur solidarnościowych. Na początku kwietnia 1989 r. włączył się w organizację Międzyzakładowej Komisji Oświaty Wola NSZZ „Solidarność”, która została zarejestrowana w Regionie Mazowsze pod nr 459. Aktywnie też włączył się w akcję przygotowań komitetów obywatelskich do wyborów 4 czerwca 1989 r. Jako przewodniczący MKO Wola NSZZ „Solidarność” zainicjował wydawanie biuletynu „Oświata i Wola”. Na IV Zjeździe Regionalnym NSZZ „Solidarność” został wybrany na wiceprzewodniczącego Komisji Rewizyjnej NSZZ „Solidarność” Region Mazowsze. Był także doradcą Krajowej Komisji NSZZ „Solidarność” ds. Polityki Społecznej, uczestniczył też w pracach nad reformą oświaty oraz przez dwa lata przewodniczył Sekcji Kultury Fizycznej NSZZ „Solidarność”. Był inicjatorem i założycielem Stowarzyszenia „Biznes Sport”. Zawiedziony przebiegiem i rozwojem spraw społeczno-politycznych rezygnuje z działalności związkowej i podejmuje działalność polityczną. W 1991 r. dołączył do Komitetu Doradczego Leszka Moczulskiego. W kolejnych latach, z listy Konfederacji Polski Niepodległej kilkakrotnie, bez powodzenia, startuje w wyborach do Sejmu. W 2000 r. włączył się w organizację partii Ruch Obrony Bezrobotnych. Po drobnych sukcesach w 2005 r. i wyborach parlamentarnych zakończył działalność polityczną jako przewodniczący Rady Politycznej ROB.
Udostępniona przez Józefa Janika dokumentacja tworzy kolekcję nazwaną jego imieniem. Podstawowa cześć dokumentacji dotyczy działalności Międzyzakładowej Komisji NSZZ „Solidarność” Oświata Wola (1991). Odrębną część stanowią: skany czasopisma nauczycieli „Oświata i Wola” numery: 1-21 (1989-1993) oraz numer specjalny, a także dokumentacja dotycząca reformy oświaty: stanowisko KK NSZZ „Solidarność” w kwestiach polityki społecznej, wychowania i oświaty, projekt ustawy o samorządzie zawodowym nauczycieli, dokumentacja dotycząca udziału J. B. Janika w pracach nad miejscem wychowania fizycznego w przyszłym systemie kształcenia ogólnego (1991-1993).
Informację opracował Janusz Kuligowski, Archiwum Prezydenta RP
