We wtorek, 3 lipca br. z udziałem Szefa Kancelarii Prezydenta RP Haliny Szymańskiej i Szefa Kancelarii Senatu Jakuba Kowalskiego odbyło się w Belwederze doroczne spotkanie Rady Programowej projektu „Archiwa Przełomu 1989-1991”.
W spotkaniu, którego gospodarzem była Kancelaria Prezydenta RP, uczestnicząca wspólnie z Kancelarią Senatu w realizacji projektu „Archiwa Przełomu 1989-1991”,dokumentującego na nośnikach cyfrowych okres przełomu lat 80. i 90.- tych XX w., uczestniczyli członkowie Rady Programowej reprezentujący środowiska archiwalne, naukowe, działaczy opozycji demokratycznej i niepodległościowej. Radzie przewodniczy prof. Jan Żaryn.
Zwracając się do członków Rady Szef KPRP Halina Szymańska podziękowała za dobrą współpracę i zaangażowanie, dzięki którym projekt „Archiwa Przełomu” służy młodemu pokoleniu w pogłębianiu wiedzy o najnowszej historii Polski, ale też dostarcza nowych źródeł do prac badawczych. Przypomniała również o wartości poznawczej debaty nt. roli opozycji niepodległościowej w kształtowaniu polskiej sceny politycznej podczas VI Seminarium projektu. Oceniła, że tematyka tego spotkania była trafnie wybrana, gdyż zwróciło ono uwagę nie tylko środowiska archiwalnego, wnosząc do publicznej debaty - toczącej się w roku jubileuszu 100-lecia odzyskania Niepodległości - ważne wątki historyczne, dotychczas pomijane czy marginalizowane. W imieniu Zarządu Projektu życzyła członkom Rady owocnej dyskusji i zaprosiła grono uczestników belwederskiej debaty na kolejne spotkanie do KPRP w 2019 roku.
Z kolei Szef Kancelarii Senatu Jakub Kowalski zwrócił uwagę na nowe możliwości poszerzania obszarów badawczych sygnalizując problematykę VII Seminarium, które jesienią 2018 r. zorganizuje Kancelaria Senatu. Odbędzie się ono pod hasłem „Od Niepodległej do Niepodległej. Polska transformacja lat 80. w pamięci świadków oraz stan wiedzy na temat przemian 1989 roku w XXI wieku”. Będzie to wydarzenie, które przyczyni się do wymiany wiedzy na temat źródeł do dziejów najnowszych Polski, a także pozytywnie wpłynie na popularyzację projektu, którego wizytówką jest portal www.archiwaprzlomu.pl. Ostatnie dane wskazują na ponad 52 tys. wizyt na portalu, które odnotowano od 2014 r., co oznacza, że odwiedza go średnio 50 osób dziennie.
W opinii Szefów obu Kancelarii oraz członków Rady rosnąca liczba partnerów projektu „Archiwa Przełomu”, do którego dołączyło 96 instytucji archiwalnych, bibliotecznych muzealnych, fundacji i innych podmiotów prawnych oraz 73 osoby prywatne, dobrze świadczy o przydatności i potrzebie dalszego prowadzenia tego projektu.
To przekonanie podzieliły w pierwszym półroczu 2018 r. dwie kolejne instytucje, które zadeklarowały chęć współpracy, a były to: Archiwum Państwowe w Szczecinie i Centralna Biblioteka Wojskowa. Nieco wcześniej dołączyły do projektu m.in. Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim, Miejska Biblioteka Publiczna im. Adama Próchnika w Piotrkowie Trybunalskim oraz również z tego miasta Muzeum. Inne ośrodki, jak np. Archiwum Państwowe w Kielcach, Instytut Nauk Prawnych PAN, Zarząd Regionu NSZZ „Solidarność” w Płocku, czy Biblioteka Narodowa w Warszawie, przekazały do projektu wybrane archiwalia i wydawnictwa drugiego obiegu, które po opracowaniu są systematycznie udostępniane w postaci plików na portalu.
Podstawą do dyskusji było sprawozdanie z realizacji projektu w 2017 r., które szczegółowo omówił dyrektor Archiwum Prezydenta Janusz Kuligowski, prezentując ciekawe dane statystyczne dot. m.in. charakteru i źródeł pochodzenia nowych nabytków wzbogacających zasób projektu, czy efektów archiwalnych kwerend podczas wyjazdów do różnych instytucji przechowujących źródła do okresu przełomu. Z kolei dyrektor Biura Analiz, Dokumentacji i Korespondencji w Kancelarii Senatu Agata Karwowska-Sokołowska zaprezentowała członkom Rady harmonogram i plan pracy do końca 2018 r.
Przewodniczący Rady prof. Jan Żaryn przybliżył członkom Rady założenia merytoryczne związane z VII seminarium Projektu i zgodził się, że najważniejszą konstatacją płynącą z dyskusji, jest konieczność dalszego gromadzenia, opracowywania i udostępniania na portalu www.archiwaprzelomu.pl rozproszonych materiałów archiwalnych, które z różnych powodów nie dotarły jeszcze do archiwów państwowych, społecznych czy kościelnych. Szansę, że nie przepadną one w punktach skupu makulatury, czy na wysypiskach śmieci daje właśnie projekt wspólnego tworzenia internetowego archiwum okresu przełomu czyli „Archiwa Przełomu 1989-1991”.
Informację opracowała: Teresa Grabczyńska-Drecka, Kancelaria Prezydenta RP.
