Trzecie spotkanie Rady Programowej Projektu odbyło się 16 maja 2017 roku w Kancelarii Senatu. Gości przywitali szef Kancelarii Senatu Jakub Kowalski i szef Kancelarii Prezydenta RP Małgorzata Sadurska.

Ministrowie obu kancelarii wyrazili aprobatę dla dotychczasowych działań podjętych w ramach projektu i podkreślili jego pozytywną rolę jaką może spełniać w kreowaniu świadomości historycznej zwłaszcza wśród młodych ludzi. Minister Jakub Kowalski zauważył, że „z doświadczenia swojego pokolenia, ludzi młodych, wiem, że dzięki waszej pracy, dzięki dokumentowaniu tego wszystkiego co działo się w latach 1989-1991, możemy czerpać wiedzę o naszej historii”. Minister Małgorzata Sadurska podkreśliła kwestię udziału Rady Programowej w działalności projektu, mówiąc: „Zaszczytem dla Kancelarii Prezydenta RP i Kancelarii Senatu, które od 6 lat wspólnie prowadzą projekt «Archiwa Przełomu» jest przyjęcie przez Państwa zaproszenia do współpracy, chęć podzielenia się znakomitą wiedzą naukową, doświadczeniem zawodowym i życiowym legitymującym się piękną kartą działalności patriotycznej i niepodległościowej.” Szefowie zaprosili uczestników spotkania do udziału, w planowanym na jesieni, tym razem w Kancelarii Prezydenta RP, VI seminarium ogólnokrajowym na temat - „Rola opozycji niepodległościowej w kształtowaniu polskiej sceny politycznej w źródłach okresu przełomu i współczesnej narracji”.

Jednym z podstawowych punktów spotkania było powołanie czternastu nowych członków Rady przez szefa Kancelarii Senatu i szefa Kancelarii Prezydenta RP. Akty powołania zostały wręczone wspólnie przez ministrów.

Radę wesprą swoim doświadczeniem i wiedzą:

1. Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski, polityk, adwokat, senator od I do VII kad.
2. Joanna Chojecka, dyrektor Archiwum Państwowego w Koszalinie
3. Dr hab. Dariusz Dobrzański, wykładowca Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
4. Joanna Duda - Gwiazda, publicystka, działaczka opozycji demokratycznej w PRL
5. Adam Gliksman, sekretarz Zarządu Regionu Małopolskiego NSZZ „Solidarność”
6. Prof. dr hab. Rafał Habielski, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego
7. Andrzej Władysław Kaczorowski, Biuro Historyczne NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”
8. Wojciech Kolarski, podsekretarz stanu nadzorujący merytorycznie Projekt w Kancelarii Prezydenta RP
9. Marzena Kruk, dyrektor Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
10. Henryk Krystek, dyrektor Archiwum Państwowego w Poznaniu
11. Robert Mamątow, senator VIII i IX kadencji
12. Dr Wojciech Woźniak, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych
13. O. prof. Janusz Zbudniewek, paulin, historyk Kościoła
14. Prof. Jan Żaryn, historyk, senator IX kad.

Spośród swojego grona Rada Programowa wybrała przewodniczącego i sekretarza. Przy dwóch głosach wstrzymujących, przewodniczącym został prof. Jan Żaryn, senator obecnej kadencji. Kandydaturę zgłosił minister Wojciech Kolarski. Funkcję sekretarza będzie nadal pełniła dr hab. Irena Słodkowska, kierownik Archiwum Partii Politycznych Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.

W dalszej części spotkania realizatorzy projektu z Kancelarii Senatu i Kancelarii Prezydenta RP (członkowie Rady Programowej) przedstawili jego założenia, dotychczasowe osiągnięcia i plany na 2017 rok. Dyrektor Biura Analiz, Dokumentacji i Korespondencji Agata Karwowska-Sokołowska omówiła sprawozdanie z realizacji projektu w roku 2016 oraz harmonogram pracy na rok 2017. Dyrektor Archiwum Prezydenta RP Janusz Kuligowski zaprezentował priorytety projektu w kontekście założeń VI seminarium. Kierownik Archiwum Senatu Robert Kubaś przybliżył podstawowy model pracy Zespołu Koordynacyjnego na wybranych przykładach.

Najcenniejszym punktem porządku posiedzenia była dyskusja, którą rozpoczęła dr hab. Irena Słodkowska podkreślając ilość pracy włożoną w realizację projektu przez Zespół Koordynacyjny. W dyskusji udział wzięli również Jan Żaryn, dr Tadeusz Krawczak (dyrektor Archiwum Akt Nowych), Piotr Łukasz Juliusz Andrzejewski (adwokat, senator I –VII kad.), dr hab. Dariusz Dobrzański (filozof, wykładowca Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), ojciec prof. Janusz Zbudniewek (paulin, historyk Kościoła), Joanna Duda-Gwiazda (publicystka), Marzena Kruk (dyrektor Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej).

Członkowie Rady zaproponowali m.in.:

- stworzenie preambuły projektu określającej jego ramy z perspektywy zagadnień

- opracowanie harmonogramu cyklu seminariów, podczas których będzie mogła toczyć się dyskusja nad rozumieniem terminu „przełomu” i określenia jego źródeł

- stworzenie systemu wzajemnej popularyzacji zbiorów i praktyk; służby wzajemnego wspierania się instytucji w kontekście informacji

- opracowanie apelu do działaczy „Solidarności” w sprawie zabezpieczenia gromadzonych przez nich zbiorów

- podniesienie roli notacji i rozwój procesu przeprowadzania wywiadów; notacje ożywiają dokumenty, ale należy stworzyć platformę wymiany informacji o posiadanych wywiadach w celu zapobiegania ich powielaniu

Na zakończenie spotkania przewodniczący zawnioskował o zmianę formuły organizowania spotkań Rady Programowej. Miałaby ona być zwoływana w ramach zespołów problemowych gdzie specjaliści z danych dziedzin dyskutowaliby na właściwe dla siebie tematy.

Podsumowując warto wskazać, że głos Rady Programowej w kreowaniu priorytetów projektu jest niesłychanie istotny, nie tylko ze względu na wiedzę specjalistów w niej zasiadających, ale także na możliwość wymiany praktyk między ludźmi z różnych sektorów nauki poczynając od archiwistów, poprzez historyków, prawników a skończywszy na świadkach transformacji. Może stać się ona zaczątkiem większego systemu, w ramach, którego instytucje w całym kraju będą mogły, w przyszłości przy użyciu dostosowanej do ich potrzeb platformy wymieniać się informacjami o swoim zasobie i działaniach.

Informację opracowała Justyna Orysiak, Kancelaria Senatu.